„ვაქცინაცია და ჯანსაღი არჩევანი – იმუნიტეტის გაძლიერების გასაღები“
რა შეიძლება ჯდებოდეს იმუნური სისტემის გაუმჯობესება? რჩევათა ერთობლიობა და რეკომენდაცია ძვირი ღირს და სცდება საქართველოში დაწესებულ საარსებო მინიმუმს, თუმცა არის ერთი აუცილებლად შესასრულებელი რეკომენდაცია, რომელიც არ ითხოვს ოჯახისგან დანახარჯებს , გარდა გეგმის დაცვისა.
პირველი და ძვირადღირებული რჩევა იმუნიტეტის გასაძლიერებლად ჯანსაღი კვებაა. აქ გთავაზობთ ჩამონათვალს, თუ რა უნდა მიირთვათ და თქვენ ჩვენთან ერთად გამოიანგარიშეთ რა გიჯდებათ ეს:
- ხილი და ბოსტნეული: მდიდარია ვიტამინებით, მინერალებით და ანტიოქსიდანტებით, რომლებიც აუცილებელია იმუნური სისტემისათვის. მაგალითად, ციტრუსები ვიტამინი C-ს მნიშვნელოვანი წყაროა.
- ცილები: აუცილებელია ორგანიზმისთვის. მიირთვით ქათმის ხორცი, თევზი, კვერცხი და ლობიო.
- სასარგებლო ცხიმები: ომეგა-3 ცხიმოვანი მჟავები (თევზში, კაკალში და სელის ზეთში) ამცირებს ანთებებს.
- წიწიბურა და მარცვლეული: ხელს უწყობს ნაწლავების მიკროფლორის გაჯანსაღებას, რაც იმუნიტეტის გასაძლიერებლად მნიშვნელოვანია.
მეორე და შედარებით იაფი რჩევაა სითხეების მიღება:
- დღის განმავლობაში საკმარისი რაოდენობის წყლის მიღება ხელს უწყობს ორგანიზმის დეტოქსიკაციას.
- ჩაი, განსაკუთრებით მწვანე ჩაი, მდიდარია ანტიოქსიდანტებით.
მესამე რჩევა თქვენს მონდომებაზეცაა, თუმცა თუ მის შესასრულებლად შესაბამის სივრცეებს დაძებნით, მათ შორის ჩვენთან ფოთში ძვირი დაგიჯდებათ. ესაა ფიზიკური აქტივობა:
- რეგულარული ვარჯიში ხელს უწყობს სისხლის ცირკულაციის გაუმჯობესებას და იმუნური სისტემის გაძლიერებას.
- რეკომენდირებულია მინიმუმ 30 წუთი ფიზიკური აქტივობა ყოველდღე.
მეოთხე და დაძაბული ცხოვრების რეჟიმის დროს რთულად შესასრულებელი რჩევაა ძილი და დასვენება
- კარგი ძილი: საჭიროა 7-9 საათი ღრმა და უწყვეტი ძილი.
- სტრესის მართვა: ქრონიკული სტრესი ამცირებს იმუნიტეტს.
მეხუთე რჩევაც ძვირადღირებულია – ვიტამინები და დანამატები
- ვიტამინი D: მზის შუქის მიღება აუცილებელია; შეიძლება დამატებით დანამატებიც მიიღოთ ექიმთან კონსულტაციის შემდეგ.
- პრობიოტიკები: ნაწლავების ჯანმრთელობისთვის.
- თუთია და ვიტამინი C: ხელს უწყობს ვირუსებთან ბრძოლას.
მეექვსე და საბედნიეროდ უფასო რჩევაა გეგმიური ვაქცინაცია მნიშვნელოვანია იმუნური სისტემის მომზადებისა და გაძლიერებისთვის, რადგან ის საშუალებას აძლევს ორგანიზმს წინასწარ „ისწავლოს“ და „მოემზადოს“ გარკვეული დაავადებების წინააღმდეგ საბრძოლველად.
როგორ ეხმარება ვაქცინაცია იმუნურ სისტემას?
- იმუნური მეხსიერების ჩამოყალიბება:
- ვაქცინები შეიცავს ან დასუსტებულ ან არააქტიურ მიკროორგანიზმებს (ვირუსებს ან ბაქტერიებს) ან მათ ნაწილაკებს.
- როდესაც ორგანიზმი ვაქცინას იღებს, იმუნური სისტემა „იცნობს“ ამ აგენტს, გამოიმუშავებს ანტისხეულებს და ინახავს ინფორმაციას მომავალი „შეტევის“ შემთხვევაში.
- მაღალეფექტური დაცვა სერიოზული დაავადებებისგან:
- გეგმიური ვაქცინაცია იცავს ისეთ დაავადებათა წინააღმდეგ, როგორიცაა გრიპი, წითელა, პოლიომიელიტი, ტეტანუსი, და სხვა.
- თუ ვაქცინირებული ადამიანი დაინფიცირდება, დაავადება ხშირად უფრო მსუბუქად მიმდინარეობს.
- საზოგადოებრივი იმუნიტეტი (Herd Immunity):
- როდესაც მოსახლეობის დიდი ნაწილი ვაქცინირებულია, ვირუსების გავრცელება მნიშვნელოვნად მცირდება, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია იმ ადამიანებისთვის, ვისაც ვერ ვაქცინაცია ვერ უტარდება ჯანმრთელობის პრობლემების გამო.
- განსაკუთრებული როლი სეზონური დაავადებების დროს:
- სეზონური გრიპის ვაქცინა იცავს იმუნურ სისტემას ზედმეტი დატვირთვისგან, რაც განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ბავშვებისთვის, ხანდაზმულებისთვის და ქრონიკული დაავადებების მქონე პირებისთვის.
ვაქცინაციის სარგებელი იმუნური სისტემისთვის:
- პროფილაქტიკა: ორგანიზმს ავადმყოფობის გადატანის გარეშე აძლევს დაცვას.
- ქრონიკული დაავადებების პრევენცია: მაგალითად, ჰეპატიტ B-ის ვაქცინა იცავს ღვიძლის ქრონიკული დაავადებებისგან.
- გართულებების რისკის შემცირება: ვაქცინაცია ამცირებს გართულებული ინფექციების, მაგალითად, პნევმონიის, რისკს.
გეგმიური ვაქცინაციის აუცილებლობა:
- ბავშვობაში: ბავშვთა იმუნური სისტემა ჯერ კიდევ განვითარებაშია, და ვაქცინები იცავს მათ სიცოცხლისათვის საშიში ინფექციებისგან.
- მოზრდილობაში: ზოგიერთ ვაქცინას რეგულარული განახლება სჭირდება (მაგ., ტეტანუსი ყოველ 10 წელიწადში).
- ხანდაზმულობაში: ასაკის მატებასთან ერთად იმუნიტეტი სუსტდება, ამიტომ გარკვეული ვაქცინები (მაგ., გრიპისა და პნევმოკოკის) ხდება კრიტიკულად საჭირო.
შესაბამისად, გეგმიური ვაქცინაცია ადამიანის ჯანმრთელობისა და იმუნური სისტემის გასაძლიერებლად ერთ-ერთი ყველაზე ხელმისაწვდომი და მნიშვნელოვანი საშუალებაა.
